Tác giả: Trần Thị Tuyết (chủ biên)
Nhà xuất bản: Khoa học xã hội
Năm xuất bản: 2024
Số trang: 287
Năng lượng tái tạo (NLTT) là năng lượng được phát sinh từ quá trình tự nhiên và tự tái tạo liên tục; được xem là một trong những giải pháp nhằm giảm phát thải khí nhà kính hướng tới nền kinh tế trung hòa các bon trong dài hạn thông qua hạn chế sự gia tăng của năng lượng từ nhiên liệu hóa thạch.
Trong quá trình chuyển đổi năng lượng ở Việt Nam, NLTT cũng là sự lựa chọn thay thế năng lượng truyền thống, đảm bảo cân đối an ninh năng lượng trước nhu cầu ngày càng tăng của các hoạt động kinh tế - xã hội (KTXH) và sự giới hạn của các nguồn cung cấp điện. Theo đó, Việt Nam đã ban hành nhiều chính sách để biến tiềm năng được đánh giá là lớn về NLTT phục vụ phát triển nguồn cung, cải thiện an ninh năng lượng quốc gia. Tính tất yếu của phát triển NLTT tiếp tục được nhấn mạnh, khẳng định trong Nghị quyết số 55-NQ/TW, ngày 11/02/2020 của Bộ Chính trị về định hướng chiến lược năng lượng quốc gia của Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045. Cùng với quá trình thực hiện các cơ chế, chính sách thu hút đầu tư vào phát triển NLTT đã mở ra cơ hội cho các ngành khác cùng phát triển; trong đó có cơ hội việc làm, chuyển đổi việc làm gắn liền với hiệu quả chính sách ở các trình độ khác nhau. Tuy nhiên, đây là một ngành mới, phát triển chủ yếu dựa vào tiềm năng tự nhiên, các nguồn lực khác chưa đáp ứng đồng bộ nên đã kéo theo nhiều bất cập như vấn đề định hướng hiệu quả về việc làm, đảm bảo tính chủ động của ngành vẫn chưa được quan tâm đúng mức; người dân địa phương khu vực phát triển dự án chưa tận dụng tốt các cơ hội việc làm gắn với phát triển ngành NLTT để có việc làm bền vững với mức thu nhập thỏa đáng, cải thiện điều kiện làm việc.
Cuốn sách: “Việc làm bền vững gắn với việc phát triển năng lượng tái tạo (Nghiên cứu trường hợp tại tỉnh Ninh Thuận)” là kết quả nghiên cứu của đề tài cấp Bộ cùng tên do Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam giao cho Viện Địa lý nhân văn chủ trì, TS. Trần Thị Tuyết cùng các cộng sự thực hiện trong giai đoạn 2021-2022. Cuốn sách cung cấp cái nhìn tổng quan về vấn đề việc làm bền vững (VLBV) gắn với phát triển NLTT, đặc biệt là việc làm của dân cư tại các vùng phát triển các dự án NLTT, qua đó cung cấp cơ sở khoa học để các nhà hoạch định chính sách, các nhà quản lý có định hướng phát triển việc làm theo hướng bền vững trên cơ sở tận dụng cơ hội việc làm và chuyển đổi việc làm trong lĩnh vực sử dụng năng lượng mặt trời và năng lượng gió.
Ngoài lời nói đầu và kết luận, cuốn sách được cấu trúc thành 3 chương. Cụ thể như sau:
Chương 1: Những vấn đề lý luận và thực tiễn về việc làm bền vững gắn với phát triển năng lượng tái tạo.
Nội dung chương 1 đã làm rõ một số vấn đề lý luận và thực tiễn về việc làm bền vững gắn với phát triển năng lượng tái tạo; đồng thời nêu rõ vai trò của phát triển năng lượng tái tạo với việc làm bền vững, những nhân tố ảnh hưởng đến việc làm bền vững gắn với phát triển năng lượng tái tạo; phân tích những kinh nghiệm phát triển năng lượng tái tạo của các quốc gia như: Châu Âu, ASEAN và Trung Quốc, từ đó rút ra bài học kinh nghiệm cho Việt Nam.
Chương 2: Thực trạng việc làm bền vững gắn với phát triển năng lượng tái tạo ở Ninh Thuận.
Chương 2 đã phân tích tiềm năng và thực trạng phát triển năng lượng tái tạo tại Ninh Thuận. Theo đó, Ninh Thuận là địa phương có nhiều tiềm năng phát triển NLTT; kết hợp với vận dụng tốt chính sách đặc thù của Trung ương dành cho địa phương, đến nay, NLTT trở thành một trong những ngành đột phá quan trọng để thúc đẩy chiến lược phát triển KTXH, tạo tiền đề quan trọng trong chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo hướng tăng trưởng xanh hiệu quả.
Trong quá trình triển khai các dự án phát triển năng lượng tái tạo, nhiều hoạt động đảm bảo quyền lợi hài hòa giữa chính quyền, người dân và nhà đầu tư đã được thực hiện theo đúng quy định của Nhà nước, đảm bảo an sinh xã hội, cải thiện việc làm. Tuy nhiên, xét theo chuỗi giá trị số lượng việc làm ổn định, bền vững rất hạn chế, người dân địa phương khó tiếp cận do trình độ, năng lực chưa đáp ứng. Ngoài ra, giai đoạn tạo nhiều việc làm ổn định, có thu nhập cao là giai đoạn sản xuất vẫn chưa được định hình. Những người bị ảnh hưởng thu hồi đất nông nghiệp chưa sử dụng hiệu quả kinh phí hỗ trợ chuyển đổi, tìm kiếm việc làm để nâng cao năng lực lao động, gia tăng cơ hội có được việc làm tốt hơn, thu nhập ổn định, bền vững hơn.
Chương 3: Giải pháp định hướng thúc đẩy việc làm bền vững gắn với phát triển năng lượng tái tạo.
Trên cơ sở kết quả nghiên cứu lý luận và thực tiễn, tác giả đã nêu một số chính sách, kế hoạch của Chính phủ nhằm thúc đẩy việc làm đáp ứng yêu cầu phát triển năng lượng tái tạo; đồng thời đưa ra một số quan điểm về thúc đẩy việc làm bền vững gắn với phát triển năng lượng tái tạo và phát triển việc làm theo chuỗi cung ứng năng lượng tái tạo, đẩy mạnh chuyển dịch cơ cấu lao động hợp lý, tận dụng các cơ hội về phát triển kinh tế và cách mạng công nghệ 4.0. Từ đó, đề xuất một số giải pháp định hướng thúc đẩy việc làm bền vững gắn với phát triển năng lượng tái tạo.
Cuốn sách là công trình nghiên cứu công phu, nghiêm túc được nhóm tác giả phân tích, tổng hợp dựa trên cơ sở các nguồn tư liệu uy tín và số liệu khảo sát thực tiễn đáng tin cậy. Với những nội dung trên, hy vọng cuốn sách sẽ là nguồn tài liệu tham khảo bổ ích cho độc giả, những người quan tâm tới vấn đề việc làm bền vững gắn với việc phát triển năng lượng tái tạo.
Xin trân trọng giới thiệu./.
Đỗ Thị Duyên