Tác giả: Bùi Thị Vân Anh (chủ biên)
Nhà xuất bản: Khoa học xã hội
Năm xuất bản: 2023
Số trang: 327
Việc khai thác và sử dụng tài nguyên, môi trường biền và hải đảo trong những năm qua đã được Đảng và Nhà nước chú trọng và đã có nhiều chủ trương, chính sách đối với việc khai thác, sử dụng tài nguyên và bảo vệ môi trường biển, hải đảo. Nghị quyết Hội nghị lần thứ tám Ban Chấp hành Trung ương Đảng Khóa XII về Chiến lược phát triển bền vững kinh tế biển Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 (Nghị quyết số 36-NQ/TW) nêu rõ quan điểm: “Phát triển bền vững kinh tế biển trên nền tảng tăng trưởng xanh, bảo tồn đa dạng sinh học, các hệ sinh thái biển...”.
Vùng duyên hải Bắc Bộ đóng vai trò là một trong những cửa ngõ hướng biển của các vùng kinh tế trọng điểm quốc gia, nối các hành lang kinh tế Bắc Nam, Đông Tây ra với biển, tạo nên thế và lực trong phát triển kinh tế xã hội của từng vùng và trong phạm vi cả nước, là đầu mối giao lưu thuận lợi với các tỉnh, thành phố trong cả nước, khu vực và thế giới. Vấn đề khai thác tài nguyên và bảo vệ môi trường biển ở nước ta nói chung, các địa phương vùng duyên hải Bắc Bộ nói riêng đang đứng trước nhiều thách thức, nhiều nguồn tài nguyên bị con người khai thác cạn kiệt, môi trường biển nhiều nơi bị ô nhiễm đến mức báo động đã gây ra nhiều thiệt hại nghiêm trọng, cản trở sự phát triển kinh tế - xã hội của đất nước. Những thách thức này đã và đang là nguy cơ tiềm ẩn gây mất ổn định chính trị, xã hội, ảnh hưởng trực tiếp đến cuộc sống của người dân.
Người dân ven biển là những người trực tiếp tham gia vào hoạt động khai thác tài nguyên thiên nhiên ven biển. Họ đóng vai trò quan trọng trong việc giữ gìn, khai thác bền vững tài nguyên thiên nhiên. Thái độ của người dân đối với khai thác tài nguyên biển có vai trò định hướng, dẫn dắt hành động của họ trong khai thác, sử dụng tài nguyên biển nói chung và tài nguyên thiên nhiên ven biển nói riêng.
Nuôi trồng thủy sản (NTTS) ở Việt Nam trong những năm qua đã phát triển mạnh mẽ cả về chiều rộng và chiều sâu, trở thành một ngành mũi nhọn của nền kinh tế nước nhà. NTTS đang từng bước trở thành một trong những ngành sản xuất hàng hoá chủ lực, phát triển rộng khắp và góp phần quan trọng trong chuyển dịch cơ cấu kinh tế trong nông nghiệp. Trong bối cảnh hiện nay khi nguồn lợi hải sản tự nhiên đang bị khai thác ngày một cạn kiệt thì việc phát triển mạnh mẽ NTTS thay thế cho khai thác hải sản đã phần nào giảm áp lực khai thác quá mức, khai thác tận diệt đối với vùng biển Việt Nam, tiến tới bảo tồn nguồn tài nguyên thiên nhiên ven biển của đất nước và NTTS trở thành ngành sản xuất được định hướng lâu dài về chiến lược để giúp ngành thuỷ sản phát triển ổn định và bền vững. Đây là mục tiêu và kế hoạch phát triển trong thời gian tới của ngành thủy sản nước ta.
Cuốn sách: “Thái độ của người dân vùng duyên hải Bắc Bộ đối với khai thác tài nguyên thiên nhiên ven biển trong lĩnh vực nuôi trồng thủy sản hiện nay” là kết quả nghiên cứu của đề tài cấp Bộ: “Thái độ của người dân vùng duyên hải Bắc Bộ đối với khai thác tài nguyên thiên nhiên ven biển hiện nay” do TS. Bùi Thị Vân Anh làm chủ nhiệm, Văn phòng Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam là cơ quan chủ trì, thực hiện trong giai đoạn 2020-2022.
Ngoài lời nói đầu và kết luận, cuốn sách được cấu trúc thành 4 chương. Cụ thể như sau:
Chương 1: Một số vấn đề lý luận cơ bản về thái độ của người dân vùng duyên hải Bắc bộ đối với khai thác tài nguyên thiên nhiên ven biển
Nội dung chương 1 đã làm rõ một số vấn đề lý luận về thái độ của người dân ven biển đối với khai thác tài nguyên thiên nhiên ven biển; những văn bản pháp luật có liên quan đến khai thác tài nguyên thiên nhiên trong lĩnh vực nuôi trồng thủy sản.
Chương 2: Thực trạng thái độ của người dân vùng duyên hải Bắc bộ đối với hoạt động nuôi trồng thuỷ sản hiện nay
Chương 2 đã phân tích thực trạng thái độ của người dân vùng duyên hải Bắc Bộ đối với hoạt động nuôi trồng thủy sản trên cơ sở kết quả khảo sát 204 người dân qua phỏng vấn định lượng (145 người dân NTTS và 59 người dân không NTTS) và phỏng vấn định tính 24 người dân và cán bộ quản lý ở địa phương, thực hiện tại 2 tỉnh là Quảng Ninh và Nam Định.
Thái độ của người dân vùng duyên hải Bắc bộ được xem xét thể hiện qua nhận thức, cảm xúc và hành vi thực tế của người dân trong NTTS; Làm rõ mối tương quan giữa thái độ và hành vi thực tế của người nông dân vùng duyên hải Bắc bộ trong NTTS; Phân tích việc NTTS tại một số doanh nghiệp ở Quảng Ninh, Nam Định và đưa ra đánh giá chung về thực trạng thái độ của người dân vùng duyên hải Bắc bộ đối với khai thác tài nguyên thiên nhiên (trong lĩnh vực NTTS) hiện nay.
Chương 3: Các yếu tố ảnh hưởng đến thái độ của người dân vùng duyên hải Bắc Bộ đối với hoạt động nuôi trồng thuỷ sản hiện nay
Trong chương này các tác giả đã phân tích các yếu tố ảnh hưởng và dự báo mức độ ảnh hưởng của các nhóm yếu tố đến thái độ và hành vi dự định của người dân vùng duyên hải Bắc bộ đối với hoạt động NTTS.
Chương 4: Kiến nghị một số giải pháp thúc đẩy người dân nuôi trồng thuỷ sản theo hướng bền vững.
Trên cơ sở kết quả nghiên cứu lý luận và thực tiễn, các yếu tố ảnh hưởng đến thái độ của người dân đối với NTTS theo hướng bền vững, các tác giả đã đề xuất một số giải pháp đồng bộ nhằm góp phần thúc đẩy người nông dân NTTS theo hướng bền vững.
Cuốn sách là công trình nghiên cứu công phu, nghiêm túc được nhóm tác giả phân tích, tổng hợp dựa các nguồn tư liệu uy tín và số liệu khảo sát thực tiễn đáng tin cậy. Với những nội dung trên, hy vọng cuốn sách sẽ là nguồn tài liệu tham khảo bổ ích cho độc giả, những người quan tâm tới vấn đề khai thác tài nguyên thiên nhiên ven biển.
Xin trân trọng giới thiệu./.
Nguyễn Thị Hòa