Huyện Tiên Yên nằm ở khu vực đông bắc tỉnh Quảng Ninh, được biết đến với sự đa dạng địa hình kết hợp giữa miền núi và ven biển, tạo nên những tiềm năng to lớn trong phát triển kinh tế - xã hội. Tuy nhiên, chính sự đa dạng này cũng đặt ra nhiều thách thức trong việc đảm bảo khả năng tiếp cận các dịch vụ thiết yếu như giáo dục, y tế và hạ tầng xã hội cho toàn bộ người dân, đặc biệt là ở các khu vực xa xôi hẻo lánh. Trong bối cảnh phát triển kinh tế - xã hội ngày càng đòi hỏi phải gắn kết chặt chẽ với việc nâng cao chất lượng dịch vụ xã hội, việc cải thiện khả năng tiếp cận các dịch vụ này trở thành yêu cầu cấp bách để giảm thiểu bất bình đẳng giữa các vùng và thúc đẩy phát triển bền vững.

Thực hiện Nghị quyết số 24-NQ/TW ngày 03/6/2013 của Ban Chấp hành Trung ương (khóa XI) về chủ động ứng phó với biến đổi khí hậu, tăng cường quản lý tài nguyên và bảo vệ môi trường (Nghị quyết 24); Kết luận số 56-KL/TW, ngày 23/8/2019 của Bộ Chính trị về tiếp tục thực hiện Nghị quyết Trung ương 7 khóa XI về chủ động ứng phó với biến đổi khí hậu và tăng cường quản lý tài nguyên và bảo vệ môi trường (Kết luận 56), Ban Thường vụ Đảng ủy Viện Hàn lâm KHXH Việt Nam đã tuyên truyền, quán triệt cho cán bộ, lãnh đạo và cấp ủy các đơn vị trực thuộc. Đồng thời, chỉ đạo các cấp ủy Đảng, lãnh đạo các đơn vị trực thuộc, các tổ chức đoàn thể chính trị-xã hội tổ chức quán triệt, phổ biến, tuyên truyền sâu rộng trong cán bộ, đảng viên, viên chức và người lao động; cụ thể hóa Nghị quyết và Kết luận trong các hoạt động khoa học theo chức năng, nhiệm vụ.

Hạn hán là một hiện tượng tự nhiên được coi là thiên tai khi thiếu hụt lượng mưa nghiêm trọng trong thời gian kéo dài, làm giảm lượng ẩm trong đất và suy kiệt dòng chảy bề mặt, hạ thấp mực nước ngầm gây ảnh hưởng xấu đến sự phát triển của sinh vật. Hạn hán được đánh giá là một trong ba loại thiên tai gây thiệt hại lớn về tài sản và tính mạng con người. Ở Việt Nam, hạn hán xảy ra ở khắp cả nước với cường độ và thời gian khác nhau nhưng ở khu vực miền Trung và Tây nguyên hạn hán xảy ra đặc biệt nghiêm trọng gây ra những thiệt hại to lớn đối với kinh tế - xã hội, đời sống của người dân. Trên thực tế hạn hán thường xảy ra trên diện rộng nên việc quan trắc bằng các phương pháp truyền thống rất khó khăn, đặc biệt ở các nước đang phát triển với những hạn chế trong việc đầu tư cho hệ thống quan trắc, thu thập các tham số môi trường nên khả năng dự báo với độ chính xác chưa cao, gây nên nhiều rủi ro trong sản xuất nông nghiệp.

Ruộng bậc thang là một sự sáng tạo trong quá trình canh tác nông nghiệp của người dân vùng núi ở Lào Cai. Ruộng bậc thang thể hiện mối quan hệ giữa các yếu tố tự nhiên và yếu tố xã hội, giá trị vật chất và các giá trị tinh thần, được sáng tạo và tích lũy qua quá trình sinh tồn, là kết quả của sự tương tác lâu dài giữa cộng đồng các dân tộc sinh sống ở nơi đây với môi trường tự nhiên. Di tích danh thắng quốc gia Ruộng bậc thang ở Sa Pa nằm trong top 7 ruộng bậc thang đẹp nhất thế giới và top 30 địa điểm đẹp nhất thế giới. Đây là điểm đến hấp dẫn của du khách trong nước và quốc tế khi tới thăm vùng núi phía Bắc Việt Nam. Tuy nhiên, những di tích danh thắng này đang đứng trước những thách thức rất lớn trong công tác bảo tồn. Diện tích ruộng bậc thang đang ngày càng bị thu hẹp do nhiều hộ gia đình tự ý san gạt, dựng nhà trái phép trong khu vực di tích. Giải pháp đưa ra là cần có chế tài xử phạt cụ thể đối với những trường hợp cố ý xâm phạm và tăng cường công tác kiểm tra, giám sát để nắm bắt tình hình hoạt động tại các địa phương có ruộng bậc thang. Ngoài ra cũng cần đẩy mạnh công tác tuyên truyền để toàn xã hội chung tay bảo tồn và phát triển di tích danh thắng quốc gia này.

Di dân ra đảo là một trong những chủ trương chính sách quan trọng trên các phương diện phát triển kinh tế - xã hội, bảo vệ môi trường - sinh thái và giữ vững quốc phòng - an ninh, đóng góp vào sự phát triển bền vững không gian biển đảo của Việt Nam. Công tác này đã và đang nhận được sự quan tâm chỉ đạo, tổ chức thực hiện của các bộ ngành và chính quyền các cấp, đồng thời thu hút sự ủng hộ, tham gia của các tổ chức chính trị - xã hội và nhân dân tại các địa phương ven biển. Trong số 12 huyện đảo của cả nước, Cồn Cỏ thuộc tỉnh Quảng Trị là địa phương triển khai công tác di dân ra đảo và đã đạt được một số kết quả nhất định. Bài viết này phân tích thực trạng di dân ra đảo tại huyện Cồn Cỏ, tỉnh Quảng Trị và rút ra một số bài học kinh nghiệm về công tác di dân ra đảo tại Việt Nam trong thời gian tới.